۳ آذر؛ آذر روز، جشن آذرگان
۳ آذر؛ آذر روز، جشن آذرگان – «جشن آذرگان» جشنی دیگر از جشن‌های آتش است در گرامی‌داشت آذر ایزد که ویژه همه آتش‌هاست و از احترام ویژه‌ای نسبت به سایر آخشیج‌ها (عناصر) برخوردار است.
روز نهم هر ماه «آذر» یا «اَتر» نام دارد؛ در نهمین روز از آذرماه در گاه‌شمار زرتشتی که نام روز و ماه یکی می‌شود یعنی روز آذر در ماه آذر، جشن «آذرگان» برگزار می‌شود که در گاه‌شمار خورشیدی برابر است با سوم آذر ماه خورشیدی.
ابوریحان بیرونی در صفحه ۲۵۶ ترجمه آثارالباقیه درباره این جشن می‌آورد:
روز نهم آذر عیدی است که به مناسبت توافق دو نام آذرجشن می‌گویند و در این روز به افروختن آتش نیازمند هستند و این روز جشن آتش است و بنام فرشته‌ای که به همه آتش‌ها موکل است نامیده شده، زرتشت امر کرده در این روز آتشکده‌ها را زیارت کنند و در کارهای جهان مشورت کنند.
در «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «مروج‌الذهب مسعودی» و «المدخل فی صناعه احکام النجوم» از کیا کوشیار ابن لبان با شهری جیلی، این جشن را «آذرخش» نوشته‌اند.
دانشمند آلمانی «شفتلویتز» در کتاب خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نشان می‌دهد که چگونه همه ملل جهان از هر نژاد آتش را ستایش می‌کنند و از متمدن‌ترین کشورها در اروپا تا وحشی‌ترین قبایل آفریقایی در ستودن این عنصر درخشان با یکدیگر شریک هستند.
آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزداست برای همین گاه او را در شمار امشاسپندان آورده‌اند. در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی ستودنی است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده‌های هستی جاری می‌کند و با نور خود که نشانی از آذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می‌بخشد پس «سوی پرستش» اهورامزداست و آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می‌کنند. جشن آذرگان از جشن‌های ویژه آتش در فرهنگ ایران است که در ستایش آذر اهورایی برگزار می‌شود.
در «آتش نیایش» در ستایش آذر اهورایی آمده است:
درود بر تو ای آتش! ای برترین آفریده سزاوار ستایش اهورا مزدا … به تو ای آتش! ای پرتو اهورامزدا ! خشنودی و ستایش آفریدگار و آفریدگانش برساد ! افروخته باش در این خانه ! پیوسته افروخته باش در این خانه! فروزان باش در این خانه ! تا دیر زمان افزاینده باش در این خانه! به من ارزانی ده ای آتش! ای پرتو اهورامزدا ! آسایش آسان! پناه آسان ! آسایش فراوان! فرزانگی، افزونی، شیوایی زبان و هوشیاری روان و پس از آن خرد بزرگ و نیک و بی زیان و پس از آن دلیری مردانه، استواری، هوشیاری و بیداری، فرزندان برومند و کاردان، کشورداری و انجمن آرا، بالنده، نیک کردار، آزادی بخش و جوانمرد، که خانه مرا و ده مرا و شهر مرا و کشور مرا آباد سازند و انجمن برادری کشورها و هم‌بستگی جهانی را فروغ بخشند…
آیین‌های جشن آذرگان
نیاکانمان آذرگان را روزی خجسته می‌دانستند و در خانه‌ها و بام‌ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و خواندن نیایش‌ها و گستردن سفره آیینی با خوراکی‌های گوناگون در آتشکده‌ها که آذین‌بندی شده بودند، جشن می‌گرفتند. به هنگام جشن، بر آتش چوب‌های خوش‌سوز و خوش‌بو می‌نهادند و آنگاه به مناسبت آغاز سرما، از آتش فروزان در آتشگاه، هر کس اخگری به خانه برده و آن آتش تا پایان زمستان در خانه‌ها فروزان بود و نمی‌گذاشتند خاموش شود و آن را نیک فرجام و فرخنده می‌دانستند. یکی از نیایش‌هایی که در آذر روز هرماه و از جمله در آذر روز از آذرماه خوانده می‌شود «آتش نیایش» نام دارد که پنجمین نیایش از پنج نیایش «خرده اوستا» است.
جشن آذرگان این روزها در شهرهای کرمان، یزد، شیراز، تهران و… از طرف زرتشتیان و با شرکت این گروه از اقلیت‌های مذهبی در مراکز دینی خودشان برگزار می‌شود. خواندن بخش‌هایی از اوستا توسط موبد، بخش همیشگی این آیین به شمار می‌رود.
در همین روز:
صدور و انتشار اعلامیه سران سه کشور متفق در تهران (۱۳۲۲ شمسی)
برقراری مجدد حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک (۱۳۵۰ شمسی)
کشف «تنگه ماژلان» در جنوبی‌ترین نقطه از آمریکای جنوبی توسط ماژلان (۱۵۲۰ میلادی)
روز ملی و تأسیس جمهوری سوسیالیستی «یوگسلاوی» (۱۹۴۵ میلادی)
در اثر سانحه در پرواز شماره ۸۳۱ خطوط هوایی کانادا هنگام برخاستن از باند فرودگاه بین‌المللی مونترآل-پییر الیوت ترودو ۱۱۸ سرنشین کشته شدند. (۱۹۶۳ میلادی)
در اثر انفجار در پرواز شماره ۸۵۸ خطوط هوایی کره با مقصد بغداد پایتخت عراق بر فراز مرز برمه و تایلند ۱۱۵ تن کشته شدند. (۱۹۸۷ میلادی)
در اثر سانحه در پرواز شماره ۴۷۰ خطوط هوایی ال اِی ام موزامبیک ۳۳ تن کشته شدند. (۲۰۱۳ میلادی)
نظرات کاربران